Μυκηναϊκός Θολωτός τάφος Διοδίων
Εισαγωγικά
Η Μεσσηνία αποτέλεσε ένα σπουδαίο κέντρο του Μυκηναϊκού πολιτισμού. Σε όλη την επικράτεια του βασιλείου του Νέστορα συναντάμε σπουδαία αρχιτεκτονικά δείγματα, μεταξύ των πιο σημαντικών οι θολωτοί τάφοι, που βρίσκονται διάσκορποι σε ολόκληρη τη Μεσσηνία. Οι θολωτοί τάφοι συγκαταλέγονται στα πιο λαμπρά αρχιτεκτονικά επιτεύγματα του μυκηναϊκού κόσμου και η Μεσσηνία θεωρείται από πολλούς ως η πατρίδα των θολωτών τάφων. Είναι η περιοχή που συναντάμε τους περισσότερους θολωτούς τάφους στην Ελλάδα. Άλλοι μικροί, άλλοι μεγάλοι, άλλοι γνωστοί και άλλοι άγνωστοι, όλοι ωστόσο αποτελούν σπουδαία δείγματα του μυκηναϊκού πολιτισμού που είχε αναπτυχθεί σε ολόκληρη την περιοχή. Σε προηγούμενες αναρτήσεις παρουσιάσαμε τους θολωτούς τάφους στην
Περιστεριά και στα
Νιχώρια Καρποφόρας, που αποτελούν δυο από τους πιο γνωστούς αρχαιολογικούς χώρους θολωτών τάφων της Μεσσηνίας. Στην παρούσα ανάρτηση θα παρουσιάσουμε έναν από τους άγνωστους θολωτούς τάφους της περιοχής. Έναν από τους τάφους που λίγοι γνωρίζουν και ακόμα λιγότεροι έχουν επισκεφτεί. Πρόκειται για τον Μυκηναϊκό θολωτό τάφο των Διοδίων.
 |
| Πινακίδα Υπουργείου Πολιτισμού στο χώρο. |
Τοποθεσία και ανασκαφική δραστηριότητα.
Ο μυκηναϊκός θολωτός τάφος των Διοδίων βρίσκεται στον επαρχιακό δρόμο που συνδέει τα χωριά Στρέφι και Διόδια, μόλις ένα χιλιόμετρο νότια του χωριού Διόδια στην περιοχή που ονομάζεται Πουρνάρια.
Ο χώρος είναι περιφραγμένος αλλά η είσοδος είναι ξεκλείδωτη και έτσι έχουμε πρόσβαση στο χώρο. Εσωτερικά βέβαια υπάρχει μια επιπλέον περίφραξη γύρω από τον τάφο, ώστε να αποτρέπεται η πρόσβαση στο εσωτερικό του.
 |
| Από το αρχαιολογικό δελτίο :Κάτοψη και τομή του τάφου |
Ο τάφος είναι ένας από τους σχετικά πρόσφατα ανακαλυφθέντες τάφους, καθώς η ύπαρξη του έγινε γνωστή μόλις το 1992, ενώ οι ανασκαφικές έρευνες ξεκίνησαν μερικά χρόνια αργότερα, το 1994 με υπεύθυνη την αρχαιολόγο Γεωργία Χατζή-Σπηλιοπούλου ενώ συμμετείχε και η αρχαιολόγος Ευαγγελία Μαλαπάνη.
 |
| Ο χώρος του τάφου είναι περιφραγμένος. |
Χαρακτηριστικά του θολωτού τάφου.
Ο τάφος των Διοδίων είναι ένας από τους μικρούς μυκηναϊκούς θολωτούς τάφους της Μεσσηνίας. Έχει προσανατολισμό Α-Δ και είναι σχεδόν ημιυπόγειος. Υπήρχε δηλαδή τύμβος που κάλυπτε τα ανώτερα στρώματα του θόλου. Ο δρόμος του τάφου με μήκος περίπου 3,50μ. δεν είναι χτισμένος πλευρικά με λίθους, όπως παρατηρείται σε πολλούς τάφους της Μεσσηνίας, αλλά είναι σκαμμένος στο φυσικό πορώδες έδαφος με έντονη κατωφέρεια, ώστε καταλήγει βαθμιδωτά στο στόμιο του τάφου.
 |
| Ο σκαμμένος στο πορώδες έδαφος δρόμος του τάφου. |
Το στόμιο του τάφου είναι χτισμένο με λίθους (μεγαλύτερους από αυτούς του ταφικού θαλάμου). Το μήκος του ποικίλει από περίπου 1,50μ. στα κατώτερα σημεία ως περίπου 2μ. στα ανώτερα. Το πλάτος του στην εξωτερική πλευρά υπολογίζεται σε 1,20μ. ενώ στην εσωτερική πλευρά ( προς το ταφικό θάλαμο) μικραίνει και φτάνει περίπου το 1μ. Πάνω στο στόμιο σύμφωνα με το αρχαιολογικό δελτίο της ανασκαφής, υπήρχε μονοκόμματος πλακοειδής λίθος, διαστάσεων 1,63 x 1,60 μ. περίπου, ως ανώφλι, που όμως δεν βρίσκεται πλέον εκεί όπως φαίνεται από την επίσκεψή μας (ίσως πρόκειται για τον λίθο που βρίσκεται σχεδόν δίπλα από τον τάφο). Όπως συνηθιζόταν, τείχος έφραζε την εξωτερική πλευρά του στομίου, το οποίο αποτελούταν από ξερολιθιά, με ύψος 1,80μ. και πάχος 0,50μ.
 |
| Στα δεξιά διακρίνεται ένα λίθος. Ίσως να πρόκειται για τον μονοκόμματο πλακοειδή λίθο που βρισκόταν πάνω στο στόμιο; |
Ο ταφικός θάλαμος, τα τοιχώματα του οποίου όπως είναι φυσικό είναι χτισμένα με λίθους, έχει διάμετρο 4,20μ. ενώ το μέγιστο σωζόμενο ύψος του ανέρχεται στα 2,30μ.
Σύμφωνα με το δελτίο της ανασκαφής, ο τάφος αυτός απέδωσε πλούσιο υλικό κτερισματικό αλλά και οστεολογικό. Υπολογίζεται πως ο οικογενειακός αυτός τάφος στη διάρκεια χρήσης του, είχε δεχτεί τουλάχιστον 15 ταφές. Ενώ άξιο λόγου είναι και το γεγονός πως στη δυτικό τοίχωμα του θολου, βρέθηκε και σκελετός ιπποειδούς.
 |
| Ο ταφικός θάλαμος διαμέτρου 4,20μ. |
Σχετικά με το κτερισματικό υλικό που ανασκάφηκε στον τάφο, επισημαίνουμε πως βρέθηκαν δεκάδες πήλινα αγγεία, χάλκινα αντικείμενα, μαχαίρια, περόνες, αιχμές βελών και χάντρες από διάφορα υλικά.
Με βάση το υλικό αυτό η χρονολόγηση χρήσης του τάφου ανάγεται μεταξύ ΥΕ Ι-ΙΙΑ και ΥΕ ΙΙΙΑ-Β (δηλαδή 1500π.Χ. - 1200π.Χ.)
Επίλογος
Ο μυκηναϊκός θολωτός τάφος των Διοδίων βρίσκεται σε μια εύφορη περιοχή της Μεσσηνιακής γής. Σε ένα τόπο σχετικά πεδινό με πολλά αμπέλια, ελιές και συκιές, ενώ σε κοντινή απόσταση βρίσκεται και πηγή νερού. Όλα αυτά τα στοιχεία δείχνουν πως υπήρχαν οι ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη ενός οικισμού. Επομένως είναι πολύ πιθανόν ο θολωτός τάφος των Διοδίων να ανήκε στη νεκρόπολη μιας μυκηναϊκής εγκατάστασης στην περιοχή ( που δεν έχει ανακαλυφθεί). Επίσης με την ανακάλυψη του τάφου αυτού, δίνεται άλλη βαρύτητα και στους κοντινούς τάφους που βρίσκονται στον Αριστομένη και στη θέση Γαλαροβούνι Στρεφίου. Καθώς έτσι ολόκληρη η περιοχή εντάσσεται πλέον και αυτή στον χάρτη με τις περιοχές της Μεσσηνίας που είναι πλούσιες σε μυκηναϊκές θέσεις.
 |
| Το στόμιο του τάφου και ο ταφικός θάλαμος. |
Πηγές:
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ 50(ΜΕΡΟΣ Β1)(1995)(σελ. 179 - 182) “Επαρχία Μεσσήνης” ΓΕΩΡΓΙΑ ΧΑΤΖΗ - ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
Χάρτης:
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου